İşletmelerin çoğunun ana faaliyet konusu bir malın veya hizmetin üretimine dayanır. Bu mal veya hizmetin üretildiği sisteme “üretim sistemi” adı verilir. Bu sistemin organize edilmesi, planlanması ve planların yürütülmesi faaliyetinin tamamı “üretim yönetimi” olarak adlandırılır. Üretim yönetimi çoğu sanayinin tüm dallarında, küçük büyük tüm kuruluşlarda, kuruluşların her düzeyinde kullanılan bir yönetim biçimidir.
Üretim Yönetimi Yaklaşımları
- Esnek Üretim Sistemleri: Kendilerine ait tam otomatik yükleme boşaltma üniteleri olan bu sistemler sayısal kontrollü bir grup benzer tezgahtan oluşur. Bu sistemde tüm makineler ve malzeme akışı merkezi bir bilgisayar tarafından kontrol edilir. Ayrıca sistemde robotlar ve akışı kontrol eden algılayıcılar kullanılmaktadır.
- Avantajları: İşçilik, üretim süresi, kapasite ve tesis alanı kullanımında maliyet açısından çok büyük avantaj sağlar.
- Toplam Kalite Yönetimi: 1980’li yıllarda ortaya çıkmıştır. Bu yöntemle, kalitenin sadece kalite bölümünün işi olmadığı tüm operasyonun işi olduğu anlatıldı. Temel prensipleri; müşteri odaklı olmak, tedarikçiler ile kazan-kazan ilişkisi kurulması, sistem yaklaşımının kurulması, insana önem verilmesi ve sürekli eğitim.
- Yalın Üretim: Yalın Üretim, gereksiz işlerden tamamen arınmış ve hata, maliyet, stok, işçilik, geliştirme süreci, üretim alanı, fire, müşteri memnuniyetsizliği gibi unsurları en aza indirger. Üretime yük getiren tüm israflardan arınmıştır. En az kaynakla, en kısa zamanda, en ucuz ve hatasız üretimi, müşteri talebine bire bir uyacak bir sistemdir. Japon endüstrisi (otomotiv) tarafından geliştirilmiştir. Emek-sanat bağımlı, seri üretimin avantajlarını kullanır. Çok çeşitli ürünler üretilir.
- Ana Strateji: Hızı artırıp akış süresini azaltarak kalite, maliyet, teslimat performansını aynı anda iyileştirmedir.
- Dezavantajı: Geri dönüşü çok zor, maliyetli olduğu için sıfır hatayı hedefler. Sıfır stok ile çalışır.
- Süreç Odaklı Yönetim: Yönetim sistemleri kapsamındaki ve sistem dışındaki yapılandırılmak ve yönetilmek istenen tüm süreçlerin süreç ve iş akışlarının olmayan, gereksiz faaliyetleri ortadan kaldırarak verimliliğe katkıda bulunmasıdır.
Üretim Yönetimin Amacı
Şirketin hedefleri çerçevesinde uygun miktarda kar sağlayacak ( veya öngörülen başka amaçları gerçekleştirecek) şekilde. İşletmenin içine, içinde ve dışında olan kaynak akışını planlamak, gerçekleştirmek ve kontrol etmek olarak ifade edebiliriz. Böylece üretim yönetimi; müşteri, talebini, sermaye durumunu, üretim kapasitesini insan ve makine gücünü vb. üretim kaynaklarını sürekli olarak ölçen ve kontrol altında tutan bir işlevdir. Bu yalnız, yukarıda sayılan etmenlerin var olan durumlarını göz önüne almak şeklinde değil, aynı zamanda bu etmenlerin gelecek için planlanması şeklinde olmalıdır.
- Tüketici taleplerinin fiyat, zaman, miktar ve kalite açısından en iyi şekilde karşılanması,
- Stok düzeyinin olabildiğince düşük tutulması veya stok devrinin arttırılması İşletmenin, insangücü ve makine kaynaklarınından yararlanma derecesinin yükseltilmesi,
- Üretim Yönetimin Temel İşlevleri,
- Üretim yönetimi faaliyetleri, her firmanın yapısına, üretim sistemine ve hatta ürünlere bağlıdır. Bununla birlikte üretim yönetiminin temel işlevleri şunlardır:
- Ürünün pazardaki yeri ve ürünlere olan toplu talebinin belirlenmesi
- Yatırım Analizi
- Ürün Bazında
- Talep Planlama
- Ana Üretim Çizelgeleme ve Üretim Olanaklarının Planlanması İşgücü Planlama
- Malzeme Gereksinim Planlaması ve Stok Planlama
- Operasyon Planlama (Rotalama)
- Satınalma (Tedarik)
- Tezgah Yükleme ve Çizelgeleme
- İşlerin Dağıtımı
- İş Takibi
- Depolama ve Sevkiyat
- Kalite Kontrol
- Bakım – Onarım
- Girdi ve Çıktıların İzlenmesi (Kontrol)
- Üretim Yönetimi Sisteminin Alt Sistemleri